ترس «ثریا» به جان غرب افتاد

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: نخستین سیگنال ماهواره «ثریا» درحالی‌شنبه‌شب با موفقیت به زمین مخابره شد که دستاورد تازه ایران در حوزه فضایی بازتاب بین‌المللی گسترده‌ای داشت و تحلیلگران معتقدند جمهوری‌اسلامی با این اقدام، گام بلندی درمسیر توسعه برنامه فضایی خود برداشته است. درچنین شرایطی رسانه‌های غربی از زوایای مختلفی، دستاورد فضایی تازه ایران را مورد بررسی قرار دادند و درعین‌حال تأکید کردند این موفقیت جمهوری‌اسلامی زمینه‌ساز ایجاد نگرانی‌هایی در برخی دولت‌های غربی، ازجمله آمریکا شده‌است؛ موضوعی که البته تازگی ندارد و در گذشته نیز شاهد فضاسازی‌هایی در این زمینه بوده‌ایم.

نگرانی‌های غرب

پایگاه «نشنال ورد (nationalworld)» در تحلیلی در این زمینه اذعان کرد پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره ثریا نگرانی‌هایی را برای غربی‌ها به‌دنبال داشته است. بنجامین جکسون، تحلیلگر حوزه فناوری این رسانه در گزارش خود درباره دستاورد تازه فضایی ایران، تأکید کرده‌است که این اقدام ازسوی ایران نشان‌دهنده دستیابی ایران به پیشرفت‌های قابل‌توجه در این حوزه است. در این گزارش با اشاره به اینکه «پرتاب این ماهواره در چارچوب برنامه فضایی سپاه پاسداران انجام شده‌است»، ادعا شده که «غرب و به‌ویژه ایالات‌متحده، ابراز نگرانی کرده و مدعی‌هستند پرتاب ماهواره‌های ایران ناقض قطعنامه شورای‌امنیت سازمان‌ملل محسوب می‌شود. ایالات‌متحده از تهران خواسته از هرگونه فعالیت مرتبط با موشک‌های بالستیک با قابلیت حمل سلاح هسته‌ای خودداری کند.»

چرا صهیونیست‌ها از «ثریا» می‌ترسند؟

پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره «ثریا» در شرایطی است که واکنش رسانه‌های صهیونیستی به این دستاورد ایران نیز در نوع خود جالب توجه بوده‌است. رسانه‌های اسرائیلی مانند «جرزالم‌پست» با انتشار تحلیل‌هایی، ضمن اشاره به تحولات منطقه طی ماه‌های اخیر، ادعا کردند استمرار برنامه فضایی ایران می‌تواند زمینه‌ساز اوج‌گیری تنش‌ها در منطقه شود. رسانه‌های صهیونیستی معتقدند گام‌های روبه پیشرفت ایران در حوزه فضایی، سبب افزایش توان راهبردی ایران در زمینه موشک‌های بالستیک خواهد شد؛ این درحالی است که تحلیلگران معتقدند موفقیت‌های جمهوری‌اسلامی در پرتاب ماهواره ثریا، آن‌هم در شرایطی که رژیم‌صهیونیستی در تحقق اهداف خود در غزه ناتوان مانده و حلقه محاصره محورمقاومت در اطراف این رژیم، هر روز تنگ‌تر می‌شود، یک هراس تازه بر نگرانی‌های پیشین محور آمریکایی-صهیونیستی افزوده است.

ناکامی تحریم‌های غربی

موضوع مهم دیگری که به‌دنبال پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره «ثریا» مورد توجه رسانه‌ها و تحلیلگران بین‌المللی قرار گرفته، ناکامی تحریم‌های غربی در توقف برنامه فضایی ایران از یک‌سو و نگرانی از جهش برنامه فضایی جمهوری‌اسلامی پس‌از انقضای تحریم‌های سازمان‌ملل در اکتبر سال گذشته میلادی ازسوی دیگر است.
در چنین شرایطی ناظران بین‌المللی معتقدند تحریم‌های غربی نه‌تن‌ها در ناتمام گذاشتن فعالیت‌های ایران در حوزه فضایی موفق نبوده، بلکه در ارزیابی‌های جامعه اطلاعاتی آمریکا ادعا شده‌است که «توسعه وسایل پرتاب ماهواره ازسوی ایران به‌صورت بالقوه می‌تواند با توجه به فناوری مشابه، جدول زمانی این کشور را برای توسعه یک موشک بالستیک قاره‌پیما تسریع کند.»

یک نقطه عطف مهم

پایگاه تخصصی «آی. اس. پی تودی» (ISP Today) که به صورت ویژه تحلیل دستاورد‌ها و تکنولوژی‌های روز دنیا را در دستورکار دارد نیز در گزارشی، با اشاره به اینکه ایران با پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره ثریا به بالاترین مدار خود، به نقطه عطف مهمی در برنامه فضایی‌اش دست یافته‌است، نوشت: «این ماهواره با کمک موشک قائم ۱۰۰ در ارتفاع تقریبی ۷۵۰ کیلومتری از سطح زمین قرار گرفته‌است.» در این گزارش همچنین با اشاره به اینکه این پرتاب در مرکز برنامه فضایی سپاه‌پاسداران واقع در نزدیکی شهر شاهرود انجام شده، افزوده است: «این سایت محل ۳ پرتاب موفق اخیر ماهواره ایران بوده است.» در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد آنچه بیش از هر چیز دیگری تحلیلگران غربی را حیرت‌زده کرده، توانایی‌های فنی و تکنولوژیک جمهوری‌اسلامی در پیگیری برنامه‌های حوزه فضایی است.

هوای تازه در برنامه فضایی ایران

تغییر رویکرد‌ها به پیگیری فعالیت‌ها در حوزه برنامه فضایی جمهوری‌اسلامی از دیگر موضوع‌هایی است که پس‌از پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره «ثریا» مورد توجه رسانه‌ها و تحلیلگران غربی قرار گرفته‌است. آن‌ها معتقدند پس‌از آغازبه‌کار دولت‌سیزدهم در ایران، فعالیت‌ها در عرصه فضایی جان تازه‌ای گرفته و با قدرت بیشتری پیگیری می‌شود.

بر این اساس هم بود که پایگاه تخصصی «آی. اس. پی‌تودی» در گزارش خود دراین زمینه، روند فعالیت برنامه فضایی ایران طی سال‌های اخیر را مورد بررسی قرار داد و تأکید کرد که «برنامه فضایی ایران در دوران ریاست‌جمهوری سیدابراهیم رئیسی، شاهد تغییرات مهمی بوده است.» در ادامه این گزارش با اشاره به اینکه دولت حسن روحانی، رویکرد منفعلانه‌ای را در این حوزه دنبال می‌کرد، عنوان شده است: «رئیسی تسریع برنامه فضایی ایران را انتخاب کرده‌است. این تصمیم نگرانی‌هایی را در میان کشور‌های غربی ایجاد کرده؛ چراکه توسعه وسایل پرتاب ماهواره‌ای می‌تواند به‌طور بالقوه منجر به پیشرفت موشک‌های بالستیک قاره‌پیما شود.»

چشم‌انداز آینده

اگرچه جمهوری‌اسلامی همیشه تأکید کرده برنامه فضایی ایران مقاصد غیرنظامی دارد، اما فضاسازی‌های غربی دراین زمینه همواره ادامه داشته‌است. در گذشته و به‌دنبال دستاورد‌های مختلف فضایی، همواره شاهد ابزار نگرانی دولت‌های غربی و به خصوص آمریکا دراین زمینه بوده‌ایم؛ موضوعی که بیش‌از هر چیز شائبه‌هایی را درباره نقش سپاه‌پاسداران در این حوزه مطرح می‌کند. در چنین شرایطی تحلیلگران پایگاه تخصصی «آی. اس. پی تودی» معتقدند «ایران همچنان به ارتقای توانمندی‌های خود در فضا متعهد بوده و آماده است در سال‌های آینده پیشرفت بیشتری داشته باشد.» علاوه بر این تحلیلگران غربی بر این اعتقادند که پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره از سوی ایران، لایه دیگری بر پیچیدگی‌های موجود در ژئوپلیتیک فعلی منطقه می‌افزاید.